Nun contexto como o actual, cada vez están máis valorados os destinos ao aire libre nos que o osíxeno puro e a distancia de seguridade estean garantidas.
Para gozar destas verdes paraxes de ilusión, non fai falta saír das fronteiras da comunidade galega: o Proxecto de Xeoparque do Cabo Ortegal está situado ao norte da provincia da Coruña e cobre un territorio de máis de 630 km2, difundidos a través de catro roteiros que permiten albiscar en conxunto o gran patrimonio xeolóxico, natural, paisaxístico e cultural (construcións, tradicións, gastronomía…) do enclave.
O gran valor xeolóxico do Proxecto de Xeoparque de Cabo Ortegal
Un xeoparque é un territorio que, polas súas características, supón un patrimonio xeolóxico de relevancia mundial e cun alto valor para o coñecemento da historia da Terra. É importante que, ademais, sexan figuras de xestión que conserven, divulguen e aposten pola riqueza xeolóxica como piar fundamental para un desenvolvemento sostible das áreas nas que están asentados.
Concretamente, o interese xeolóxico do Proxecto de Xeoparque de Cabo Ortegal xurdiu como resultado do proceso da Orogenia Varisca de fai 350 millóns de anos -no ámbito científico coñécese como ‘ Orogenia Varística’ á colisión entre os continentes de Laurussia e Gondwana, que estaban inicialmente separados polo océano Rheico, e que finalmente acabarían tamén unidos ao supercontinente Pangea-. Actualmente, un total de 52 lugares incluídos dentro deste territorio están catalogados como de Interese Xeolóxico, dos cales polo menos 6 teñen relevancia internacional.
Toelo e outras rocas estrañas: o resultado da Orogenia Varisca en Ortegal
O lento proceso de aparición e posterior desaparición da gran Cordilleira Varisca deu lugar á presenza de rocas e formacións que fan a este lugar único en todo o mundo. Aínda que a gran peculiaridade reside na presenza, na superficie desta área, dun tipo de roca que habitualmente só atópanse no manto da Terra, a máis de 70km de profundidade.
No centro desta amplísima zona atópanse tamén as antigas minas de cobre de Moeche e Cerdido nas que poden apreciarse estalactitas de rechamantes cores verdes, azuis e amarelos xurdidas tras o cesamento da actividade extractiva. Ambos os municipios contan con outra rareza xeolóxica: o toelo, un tipo de roca moi pouco común dunha cor verde ou gris con vetas, moi utilizada como pedra ornamental na zona.
En conxunto, Ortegal supón para a ciencia xeolóxica un gran campo de investigación, que aumentaría o coñecemento sobre os cambios e diferentes etapas que viviu o noso planeta durante millóns de anos, así como dos costumes e forma de vida das civilizacións coetáneas.
Unha ‘Viaxe ao interior da Terra’ e a través das súas diferentes civilizacións
No contexto xeográfico do proxecto de xeoparque existen vestixios de actividade humana desde hai máis de 6.000 anos, tal e como testemuñan os enterramentos da Idade de Bronce que foron descubertos esparexidos desde o límite costeiro norte ata O Forgoselo. Tamén existen probas da romanización (castelos, igrexas, mosteiros, tumbas antropomorfas, cruceiros, etc.) e de toda a cultura inmaterial asociadas ao coñecemento e ás tradicións, entre as que destaca sobremanera San Andrés de Teixido, que supón o fin dun camiño espiritual asociado ao cristianismo.
“Contar esa historia ou, mellor dito, eses capítulos da historia da Terra é o que pretenden os xeoparques da UNESCO, que deben ser por esa mesma razón, distintos entre si en canto ao coñecemento que poñen ao dispor do público. No caso do Proxecto de Xeoparque do Cabo Ortegal, a diferenciación atópase precisamente na aparición en superficie de rocas do Manto”, expoñen na súa páxina web. Polo que, en definitiva, visitar Cabo Ortegal é como facer unha ‘Viaxe ao interior da Terra’, ademais de ser tamén o nome que recibe a liña argumental formulada polo proxecto de xeoparque.
Turismo, gastronomía e xeoloxía: todo o que o Proxecto de Xeoparque de Cabo Ortegal pode ofrecer
Coa denominación da Unesco, o equipo directivo da iniciativa pretende extrapolar o coñecemento adquirido grazas ao estudo da localización fóra dos límites dos círculos especializados. O principal obxectivo, nas súas propias palabras, é que os 28.300 habitantes dos sete municipios implicados (Cariño, Cedeira, Cerdido, Moeche, Ortigueira, San Sadurniño e Valdoviño), así como o resto de poboación española e mundial, recoñezan a Ortegal como un referente divulgativo e turístico.
É dicir, que, se deixamos ao carón a relevancia xeolóxica deste proxecto, o territorio é tamén unha mina de ouro desde o punto de vista do lecer. Sentar a gozar do atardecer no banco máis bonito do mundo (Loiba), atravesar a Serra da Capelada e capturar para o recordo unha imaxe de Vixía Herbeira, a 615 metros do nivel do mar, ir ao maxestoso San Andrés de Teixido (actualmente, o segundo lugar en importancia de toda Galicia en canto a visitantes, só superado polos roteiros xacobeos) ou contemplar o inconmensurable Océano Atlántico desde o Faro de Punta Frouxeira, son só algún dos plans que están a esperar a todos os aventureiros que se atrevan a gozar dunha paraxe que conta millóns de anos de historia a través do seu chan e paisaxe.
A Serra das Capeladas forma parte dos 10 mellores destinos turísticos da comunidade autónoma e todas as vilas históricas, coas súas correspondentes construcións eclesiásticas e restos arqueolóxicos, así como os castros de Sarridal e Prados e os castelos de Moeche, Naraío e a Concepción, contémplanse cunha ampla rede de carreiros naturais e culturais. Neste sentido, o Proxecto de Xeoparque de Cabo Ortegal ten moito camiño andado: entre os 7 municipios contan con máis de 3.100 prazas de aloxamento e unha amplísima oferta de empresas de turismo activo e hostalería.
A gastronomía é outro dos puntos fortes da contorna.
Asociada a produtos da máxima calidade (desde marisco e pesado, ata carnes, pasando polo mel e os lácteos, entre outros moitos manxares) ofrece unha experiencia de goce que, ademais, se autodetermina como sostible e comprometida en termos tanto sociais, como ambientais.
En conclusión, o Proxecto de Xeoparque de Cabo Ortegal reúne gastronomía, historia, turismo e xeoloxía nun só lugar, feito que o converte nunha paraxe perfecta para coñecer o noso pasado, pero tamén un motor importantísimo para o futuro da economía local.
