O despoboamento rural é un fenómeno que afecta a moitas rexións de España, e Galicia non é unha excepción. Este proceso, caracterizado pola migración da poboación desde áreas rurais cara ás cidades, deixou a numerosos municipios cunha densidade de poboación extremadamente baixa. Con todo, a minaría pode xogar un papel crucial para reverter esta tendencia e revitalizar estas zonas.
Situación de despoboamento
O abandono das terras e a perda de biodiversidade son só algúns dos desafíos que afectan ás zonas rurais. O despoboamento rural en España, un problema que se intensificou nas últimas décadas, maniféstase na perda de poboación, no peche de servizos e na falta de oportunidades económicas. Estímase que, dos 10.500.000 negocios agrícolas da Unión Europea (UE) (un 92% familiares), en 2040 poderían pecharse 6.400.000, e quedar só 3.900.000.
As zonas rurais representan un 83% do territorio da UE, e o 30% da súa poboación (137 millóns de persoas) Enfróntanse a retos como a falta de recoñecemento, especialmente nas áreas de montaña, nas illas e nas rexións periféricas.
Despoboamento en España
A perda de poboación nas zonas rurais, especialmente en rexións como Galicia, xerou un envellecemento demográfico, unha diminución dos servizos e unha perda de vitalidade en moitas aldeas.
Comezaron múltiples iniciativas para tentar frear esta situación de despoboamento. Por exemplo, a plataforma ‘Galicia baleira’, formada por 400 asociacións veciñais. O seu portavoz, José Manuel Carballo, explica que a iniciativa naceu do desencanto coa política galega e nacional que mostraban tanto a Federación provincial de asociacións de veciños de Lugo como a Federación de asociacións de veciños de Ourense (Limiar).
Como pode a minaría contribuir a diminuír o despoboamento rural?
Existe unha actividade que, se se xestiona de forma responsable, pode converterse nun motor para reverter esta tendencia: a minaría.
A minaría, cando se leva a cabo de forma responsable, pode ser unha actividade económica sostible, que xere beneficios tanto para as empresas como para as comunidades locais. As mineras convértense en creadoras de emprego e poden axudar a repoboar a España baleira.
A minaría pode aportar múltiples beneficios ás zonas rurais:
- Xeración de emprego de calidade: Desde mineiros e técnicos, ata persoal administrativo e de servizos, a minaría xera emprego en diversos sectores, o que atrae a persoas de diferentes perfís e idades.
- Infraestrutura na zona: Invístese na mellora das infraestruturas, como estradas, escolas ou centros de saúde e sistemas de enerxía. Así, fan as zonas máis atractivas para vivir e traballar.
- Impulso e estabilización da economía local: A minaría fomenta o desenvolvemento de provedores locais, xerando unha cadea de valor que beneficia a toda a comunidade. Fai que a comunidade participe e provea transporte, alimentación, construción e outros servizos.
- Innovación e tecnoloxía: A minaría exixe o uso de tecnoloxías avanzadas para mellorar a eficiencia e minimizar impactos ambientais. Isto fomenta a investigación e o desenvolvemento, o que pode xerar novas oportunidades de negocio e atraer a novos talentos ás zonas rurais.
Caso de embotelladoras en España
O sector das augas minerais está xogando un papel fundamental no desenvolvemento das zonas rurais de España, xerando emprego e impulsando a economía local.
O embotellado de auga mineral en España concéntrase en pequenas localidades. Máis do 60% das plantas embotelladoras sitúanse en municipios con menos de 5.000 habitantes, contribuíndo de forma importante á xeración de emprego nestas áreas.
As zonas rurais con plantas embotelladoras mostraron un crecemento no seu emprego do 7,3% superior ao resto de localidades durante os anos 2012 e 2022, cunha estimación de 30.000 postos de traballo directos e indirectos.
Caso de Galicia: Valdeorras
En Galicia, a minaría tamén tivo un impacto significativo. A extracción de lousa en Valdeorras converteuse nun pilar fundamental para a economía da rexión. Esta actividade xerou preto de 2.500 empregos directos e 10.000 indirectos para toda Galicia, principalmente en Valdeorras, incluíndo sectores como transporte e servizos. Ademais, foi crucial para frear o despoboamento en numerosos núcleos rurais. Estímase que, sen a minaría, o 90% das localidades de Valdeorras estarían deshabitadas. A industria da lousa atrae investimentos e fomenta o desenvolvemento de novas tecnoloxías, contribuíndo ao crecemento económico e á sustentabilidade ambiental da zona.
