A lousa de Galicia é recoñecida internacionalmente coma un produto de alta calidade, tanto polo seu valor estético como polas súas pretacións. España sitúase como o primeiro país productor de lousa en todo o mundo para cubertas.
Este material pode ofrecernos algunhas propiedades difíciles de superar, como a baixa absorción de auga, a alta densidade ou a alta resistencia á flexión, sendo estes parámetros básicos á hora de definir a calidade das pedras naturais. A pesar disto, a difusión que ten noutras aplicacións construtivas, como beirarrúas, fachadas, revestimento, é bastante reducida. Para tentar fomentar o uso do produto nestas aplicacións, a Fundación Centro Tecnolóxico da Pizarra (FCTP) leva anos traballando en proxectos de investigación para o desenvolvemento de sistemas de construción alternativos ás cubertas. En 2018 e 2019 elaborou dous volumes do estudo Caracterización tecnológica de las pizarras galegas como material de construcción, para otras aplicaciones complementarias a las cubiertas.
Orixinalmente, a lousa esculpida a man usábase simplemente para cubrir tellados de vivendas e cubrir estruturas. Era un elemento moi empregado nas escolas, para escribir taboleiros nos que usar lapis ou tiza de pedra calcaria. Co paso do tempo, o traballo de fabricación de lousas foi tecnificado e industrializado, permitindo o seu uso en tellados de todo tipo.
Con isto, o sector da pizarra descubriu a necesidade de atopar novos mercados no taboleiro baseándose na difusión das súas excelentes características tecnolóxicas e estéticas. Con este fin, desenvolveu proxectos para a caracterización da lousa natural nun mercado complementario ao tradicional como material para cubertas, como pavimentos, revestimento de fachadas, cachotería, beirarrúas, mobiliario urbano, revestimentos para piscinas etc.
Hoxe considérase o taboleiro, despois de realizar un mantemento e axustes mínimos nos acabados, un dos elementos prácticos que poden cambiar completamente a imaxe de moitos tipos de lugares, por exemplo, modificando as paredes dunha habitación, un chan etc. Os seus múltiples usos móstranse especialmente na construción.
A lousa, un elemento construtivo incomparable
A FCTP funciona con catro dos tipos de lousa galega: negro, gris, verde e manchado. No caso do verde, as probas permitiron formar beirarrúas de seis ou sete milímetros de grosor, que non son habituais en pedra; Conseguiuse espallalas e remodelalas por detrás, o que permite que a resistencia se duplique con respecto a outras lousas sen mallar e de ata tres centímetros de grosor.
Ao reducir o grosor da pedra natural a empregar, o peso da estrutura alixeirase por metro cadrado. A FCTP aplicou estas investigacións a un proxecto de renovación de máis de 300 baños nun cruceiro, no que os requisitos sobre o peso do pavimento son moito máis restrinxidos que na construción tradicional. Nun chan de pedra natural, o pavimento pesa máis de 30 quilos por metro cadrado; mentres que no barco o límite era de 14. Ademais, o estudo permitiu incorporar debuxos e deseños nas lousas, así como realizar estruturas flotantes.
A FCTP traballou para definir os parámetros técnicos das aplicacións de construción da lousa en:
- Pavimentos de tamaño exterior e interior e solos rústicos.
- Aplacados dimensionados de fachadas en exterior e interior e rústicos
- Pavimentos e beirarrúas con lousas.
- Mobiliario urbano e decoración exterior (bancos, mesas, asentos, etc.), albanelería (estrutural ou non) e arte funeraria.
- Mobiliario interior (encimeras de cociña, baño, lavabo, bandexas de ducha).
- Revestimentos e beirarrúas da piscina.
- Lousas compostas por varios materiais como aluminio, resinas…
Outras aplicacións non construtivas da lousa son elementos de decoración, artigos para o fogar, equipamento hosteleiro e artesanía.
